Nguyễn Quang Khải, Cựu học sinh chuyên Tin Ams, học bổng ĐH Bucknell (#32 LAC Mỹ)

Hồi đấy là cuối năm lớp 12…

Mình lúc đó thì vẫn mơ mộng nuôi ý định có được cái hình nhe răng cười đầy thỏa mãn trên trang nhất tờ báo với dòng chữ kiểu “thủ khoa đẹp trai của đại học Công Nghệ” che đầu nên ngày ngày vẫn thức khuya dạy sớm cố gắng nuốt trôi đống kiến thức có tuổi đời còn hơn cả cụ nội mình trong tập sách và đề thi dày cộp mà mình ngờ là dùng đạn pháo bắn vào chưa chắc đã thủng. Còn mấy thằng sắp đi du học thì chạy như ngựa giống đến ngày, ăn chơi đập phá như bão Katrina. Mấy ngày đầu vẫn chưa cảm thấy cái vẹo gì hết. Sang tuần thì bị bội thực kiến thức, ngoảnh sang vẫn thấy bọn nó đang long rong chạy khắp Hà Nội. Bắt đầu thấy hơi ức chế rồi. Sang tháng thì overload cháy bộ nhớ hoàn toàn, đang reset cái đầu thì lại càng thấy bọn nó lại càng chơi tợn như kiểu mấy ông vận động viên vừa uống doping.Thế là bắt đầu máu me. Vừa tức vừa ghen tị, bảo bọn nó sướng thế này mà mình khổ ghê. Thế là bỏ thi, cũng quyết tâm tìm đường vượt biên hợp pháp.

Nhưng tội cái cả nhà thì cũng chả ai biết cái vẹo gì về đi du học hết. Vượt biên bất hợp pháp có khi còn khả thi hơn. Đang loay hoay không biết thế nào thì thằng bạn đã vượt biên thành công giới thiệu đến Summit, bảo chỗ này ngày xưa tao học thích lắm. Thế là vác xác đến. Đến lúc vào học thì mới thấy học vui phết. Hơn mình nghĩ lúc đầu nhiều.  

Chặng 1: Khởi động và mơ mộng!

Học xong cấp 3, khóc lóc tỉ tê hôm MI12 thì ngay tháng sau đã lóc cóc đi học. Đang loe toe đến tưởng mình cũng chuẩn bị vào dạng sớm sủa phết, đến khi học thì té ra có cả một lô 96 học trước mình cả thập kì rồi! Mình ngồi nói chuyện tầm 5 phút thì thấy đúng kiểu như thằng mới trốn trại, chả biết cái vẹo gì, còn hội 96 thì cái quái gì cũng biết, chuẩn bị các thứ đâu ra đó cả rồi. Tóm lại là nếu so sánh thì mình ở giai đoạn đi giầy còn bọn còn lại thì đã đang chạy đua cả!

Lúc đầu vào học thì học ngay món viết. Cái trò này vui vô cùng. Đại khái là đến lớp thì ngồi học về lý thuyết viết lách và sửa ý tưởng, còn về nhà thì ngồi tự kỉ kiểu gì cho nó ra được một cái ý tưởng là được. Ý tưởng về cái gì cũng được, càng hay ho, càng thú vị thì càng tốt. Tốt ở mức O’Henry sống lại cũng phải chết vì thấy mình vô dụng thì có thể gọi là dùng được rồi. Đây là giai đoạn mình gọi là “ Mơ mộng“. Mình lúc mới nghe phổ biến, về nhà cũng máu lắm, ngồi bóp trán vắt óc cả chiều thì cũng ra một cái ý tưởng tâm đắc lắm. Hý hoáy viết lách tầm 30 phút phát thì xong, cảm giác như thể vừa sáng tạo ra những dòng bất hủ để được ngàn năm sau vậy. Ngày xưa thấy bọn nó cứ bảo học viết lâu lắm toàn tầm vài ba tháng, sửa nhiều lắm. Giờ nghĩ lại thấy bọn này bố láo, mình viết 30 phút được bài hay thế này mà lị. Phát này mình mang bài này đi thì cứ gọi là lác mắt, nổi tiếng là cái chắc. Thế là đến hôm đi học cũng tí tởn vác bài đi thấy phởn lắm. Thì đúng là nổi tiếng khắp khóa thật!

Chặng 2:  Vỡ mộng

Sau khi có ý tưởng rồi thì đến lớp chữa. Đây là giai đoạn mình gọi là “Vỡ mộng”. Cách làm việc thì về cơ bản là chia nhóm và có 1 trong 3 người hướng dẫn, và mục đích là nhân xét về các bài viết và ý tưởng của nhau. Một nhóm tầm 5, 6 người. Cứ từng người đưa ý tưởng của mình ra. Mọi người xung quanh thì cứ nhiệt tình ném đá, ném đến khi nào hoặc hết đá hoặc bài viết nó thủng lỗ chỗ không còn chỗ nào để ném nữa thì thôi. Thành công là khi hết đá mà bài viết chỉ bị chấn thương ở mức tầm 20, 30%. Đại khái ý tưởng là tạo một cái hội đồng tuyển sinh con con mỗi đứa một kiểu cho nó giống cái văn phòng tuyển sinh của các trường, cũng nhiều người nhiều ý kiến nhiều kiểu chặt chém bài viết khác nhau. Thằng idea nào sống sót qua vòng này thì có thể gọi là sướng nhảy lầu được rồi.

Lúc đầu mình vác bài đến cũng vênh lắm, ngoài mặt thì vẫn bình tĩnh nhưng trong lòng chắc mẩm bài mình viết thế này thì bọn nó có dỡ núi xuống ném cũng ko xi nhê gì. Ai ngờ bài mình trong nhóm chết yểu nhất, thương tật 100% phải viết lại, sống chưa đầy 3 phút. Sự an ủi là sau đấy mình tự nhiên thành người nổi tiếng. Đại khái là bài mình về sau chị Hoa vẫn thi thoảng lấy ra làm ví dụ về những bài viết ngô nghê nhất trong khóa. Khổ ghê! Được cái là mỗi lần học lại đổi nhóm 1 lần và đổi người hướng dẫn 1 lần cho đa dạng, và để quá trình nhận xét cũng khách quan hơn, và mỗi lần mình vỡ vạc thêm ra. Mỗi lần đi học đều rất vui, rất dễ làm quen với mọi người bởi cùng cảnh ngộ! Mình quen mọi người chủ yếu ở giai đoạn này.   

Chặng 3: Ác mộng!

Lên ý tưởng các kiểu xong thì đến giai đoạn “Ác mộng”. Tức là giai đoạn mình đã tìm được ý tưởng tâm đắc và phải vặn vẹo bóp vắt nắn gọt kiểu gì cho cái ý tưởng đấy nó ra cái hình thù. Đây là giai đoạn ngồi hì hục tự ném đá bài của mình. Tầm này tự sửa và bị sửa khá nhiều. Gần như ngày nào cũng phải liếc qua, bỏ chữ này, thêm chữ kia. Hôm sau mở máy ra, đọc tầm 30 phút, lại bỏ chữ hôm qua vừa thêm vào xong lại thêm chữ hôm qua vừa bỏ vào. Hôm sau nữa thì đọc thấy hai chữ nó cứ ngứa mắt kiểu gì thế là xóa luôn cả hai chữ. Tuần sau lại bảo chết thật đọc thấy thiếu thiếu cái gì ấy nhỉ, lại thêm hai chữ mới xóa tuần trước vào! Giai đoạn này có thể nói là đấu tranh nội tâm dữ dôi tợn. Cảm giác như kiểu đang FA xong bạn gái cũ đòi quay lại vậy. Nói chung là sẽ làm đến khi nào mà cảm tưởng có thể đọc thuộc cả bài viết rồi. Đến khi xong rồi thì thỏa mãn vô cùng, thấy O’ Henry cũng là cái đinh. Xong là gửi đến các anh chị để sửa. Hồi đấy gửi xong là mình chỉ có ngồi ngáp ngáp chờ bài, thi thoảng lại mơ mộng mình được khen bảo bài này được lắm chị đóng khung treo tường đem làm gương cho các em năm sau. Hí hí. Đang vui thì tầm một, hai ngày sau đến khi được sửa xong trả lại thì nhìn bài của mình hỏi ơ hình như các anh chị ấn nhầm delete mất mấy trăm chữ…. Xong lại lặp lại, lại thêm chữ, lại viết, và lại sửa tiếp. Cứ thế đến khi xong thì thôi.

Lúc đầu kể cũng hơi ức chế. “Tâm huyết” của mình, mang nặng đẻ đau thế mà lại bị gạch hết. Nhưng sau khi đối chiếu với các bạn và một đêm tự kỉ sáng hôm sau lại vác bút lên chiến đấu tiếp! Chúng nó toàn đùa là được sửa là thành công rồi, còn đỡ hơn bị về viết lại từ đầu! Nói chung về sau viết nhiều với nói chuyện với các anh chị có kinh nghiệm ở đó thì cũng vỡ lẽ là không hẳn cái gì mình thích thì người khác cũng thích. Văn hóa Việt Nam và Mỹ lại khác. Mình không hiểu văn hóa Mỹ và cách hành văn tiếng Anh, nên thành ra viết vụng, diễn đạt sai, hoặc lại ca tụng cái mà người Mỹ không đánh giá cao. Nên vẫn phải chấp nhận việc bị sửa.

Chặng 4: Vào trận chính!

Sau giai đoạn viết lách là đến giai đoạn chọn trường nộp, rồi gửi điểm, gửi hồ sơ. Cứ tưởng là viết lách là khổ lắm rồi, nhưng chọn trường còn là việc trọng đại và hại não hơn bội phần. Lúc đầu mình cũng máu me định nộp mấy trường cao cao một tí kiểu MIT với Harvard cho vui. Xong đang hí hoái tìm trường thì bắt đầu phát hiện ra là xunh quanh mình có rất nhiều đứa… siêu nhân. Đại khái là nói chung mình thì hồ sơ không phải quá mạnh, cái gì cũng tầm tầm, không cao không thấp, không nhiều không ít. Tuy mình là 95, vào dạng già khú đế so với những đứa đang app cùng đợt nhưng đem so hồ sơ quả thực muốn úp mặt vào tường tự kỉ quá, điểm SAT kém …vài trăm điểm, không giải thưởng huy chương đầy ngực. Nên bắt đầu biết lượng sức mình, cân nhắc lại các lựa chọn và nhờ chị Hoa cố vấn để khỏi tên sa đạn lạc. Mình cũng nói chuyện với mấy thằng bạn bên Mỹ, bọn nó nói với mình làm mình thay đổi quan điểm về trường với rank cực nhiều, và mình trở nên thực tế hơn nhiều và biết được mình nên ngắm em trường nào! Giai đoạn gần nộp hồ sơ, mình bắt đầu mơ tưởng về những tháng ngày rong chơi từ tháng 1 đến tháng 8. Lựa qua lựa lại, mình quyết định chọn ED Bucknell, vì có ngành Computer Science đứng trong nhóm top, cỡ trường vừa phải và vẫn được học thêm các khóa liberal arts. Thằng bạn cùng lớp đang học sẵn đó và đại khái là thấy ông quảng cáo như máy lọc nước Kangoroo. Chọn ED chuẩn cũng tăng cơ hội được nhận của mình lên nhiều lần, đỡ phải chọi với mấy thằng bạn bằng tuổi mình học ở Sing hay mấy em Anh1 điểm gần tuyệt đối ở vòng RD. Nói chung là cái giai đoạn này là phải tư duy chiến lược. Nhắm mắt lao bừa thì không ổn.

Lúc căng nhất là tầm 1 tuần trước khi nộp hồ sơ. Các giấy tờ thì nhiều vô thiên lủng, con số nhảy múa, còn phải canh xem điểm TOEFL &SAT được xử lý chưa, account các kiểu ổn chưa. Đây là giai đoạn cao trào, nói chung là các anh chị làm việc hết công suất đêm ngày, còn mình cũng thế luôn. Tầm này ngồi chờ bài sửa rất căng như kiểu nhắn tin offline anh thích em xong ngồi chờ đối tượng rep. Lúc này tình trạng là kiểu cứ 30 giây phải check mạng một lần, xong đêm nằm ngủ thì cứ 5 phút lại bật dậy mở máy xong tắt đi ngủ tiếp xong 5 phút sau lại bật dạy lại mở máy lại tắt đi lại ngủ tiếp. Đến lúc nhận được bài thì đúng nắng hạn gặp mưa rào, chết đói thấy cơm, vui như cô dâu ngày đầu về nhà chồng. Vác ngay bài ra nộp, xong phởn phơ đi chơi đợi đến ngày có kết quả, hoặc ngồi nhà làm những thứ kiểu như là 10 cách để thông báo cho phụ huynh, 101 cách ăn mừng, 1001 cảm xúc sẽ có khi nhận được tin trúng tuyển,…

Chặng 5: Giã từ vũ khí

Gần ngày có kết quả có thể coi là giai đoạn căng thẳng nhất nhất, phải nó là đại căng thẳng, trong cả quá trình. Đại khái là năm ngoái thì thằng bạn cũng app vào Bucknell, 7/12 đã hò hét khoe khoang trên facebook rồi. Mình cũng phởn, tưởng hế hế sẽ được lên ghế khán giả sớm nhất hội rồi. 3 ngày trước ngày này, phải nói là cảm thấy ngứa ngáy vô cùng, thậm chí có mấy lần còn nằm mơ có kết quả, cứ mớ đến phần chuẩn bị nhấn vào nút “Learn your decision” thì bật dậy, khổ thế. Mấy lần cố mơ cho nó ra đến cái chữ “Accepted” để còn được giấc mơ đẹp cơ mà cứ đến gần đấy lại dậy.  Xong thì bật dậy lúc 2h sáng mở máy checkmail xong mới an tâm ngủ tiếp. Đến 7/12, đi học về mở mail thấy ngay cái mail của Buck, office of Admission. Mình tay đập chân run, tê liệt gần 5 phút,  tưởng tượng ra 101 cách để ăn mừng chiến thắng. Post status cảm ơn các anh chị, ông bà, bố mẹ, người quen bạn bè và cả cô bán xôi đầu ngõ đã hỗ trợ mình hết mình. Hay là kiểu tăng động chạy ra đường hò hét. Hoặc là gọi điện cho tất cả người thân để báo cáo. Không thì làm cái biển đeo trước ngực cho nó chắc ăn nhỉ?,… Đến khi click vào đọc xong tí nữa thì cái cảm xúc nó tụt còn nhanh hơn nước lũ rút, tí nữa thì phi cái màn hình qua cửa sổ! Thì ra mình đãng trí gửi nhầm hồ sơ tài chính!!! Thế là lại lon ton đi làm lại cái mới, gửi bằng thư tay sang bên trường. Lúc làm xong rồi thì cảm xúc nó tụt hết cả. Đến 17/12 có kết quả thì lúc đó mình đang xem TV, ở dưới nhà lên, mở facebook đã thấy thằng bạn chúc mừng các kiểu. Mình nhìn cái status, uh huh, uh huh, uh huh, à đỗ rồi, ngáp ngáp.  Xong nhảy lên giường ôm mèo ngủ. Khỏe re.